Vorige week is er weer een bijenzwerm gespot in de boomgaard. Deze bijenzwerm zat op de paal van ‘boom nummer 40’: de Précoce de Trevoux, een peer in de buurt van de bijenstal.
Wat er gebeurde…
Wij – van de werkgroep – hadden de zwerm al snel in de gaten. Gelukkig hebben we een imker in ons midden: Cor. Samen hebben we het ‘boom-40-paaltje’ uit de grond getrokken. Boven een plastic bak hebben we de bijen van de paal geklopt. Deze bak hebben we boven een lege bijenkast omgekeerd, waar we vervolgens raampjes in hebben gehangen. Toen was het zaak de bak een paar uur te laten staan… Daarna zaten de meest bijen in de kast.
En dan is de vraag: is de koningin meegekomen?
Als dat zo is, dan blijven de bijen in de kast en voegt de rest van de zwerm zich daarbij. Als dat niet het geval is, dan zwermen alle bijen de kast uit: ze gaan dan op zoek naar de koningin. Dan moet Cor, onze imker, nogmaals aan de slag. Gelukkig zat de koningin in de kast. De kast is ’s avonds, naast de andere kasten, teruggezet in de bijenstal.
Hoe het zwermen werkt?
Zwermen is de natuurlijke manier waarop een bijenvolk zich opsplitst in meerdere volken. Het is de ‘sociale voortplanting van een bijenvolk’. Een bijenvolk zwermt rond de maanden mei en juni, wanneer een woning voor een bijenvolk te klein wordt. Het zijn de speur-bijen (zo’n 3 tot 5% van de zwerm) die het moment van vertrek inluiden. Met geluidsimpulsen manen ze de andere bijen tot vertrek, en nemen de koningin mee.
Ongeveer de helft van de bijen verlaat dan de kast. Door deze afsplitsing ontstaat een nieuw volk. Van tevoren heeft het volk in de kast zich van de komst van een opvolgster – een koningin – verzekerd.
Een zwerm bevat bijen van alle leeftijden. Voor een zwerm uit de kast vertrekt, zuigen alle bijen zich vol met honing en stuifmeel: daar kunnen ze drie dagen van leven. Een zwerm strijkt eerst neer op een tijdelijke plaats in de directe omgeving. De zwerm zal van daaruit een nieuw onderkomen zoeken. Het zoeken van een nieuw onderkomen kan wel enkele dagen duren. Soms vindt de zwerm in een paar uur al een nieuw ‘huis’. Een prettig ‘weetje’ is dat een bijenzwerm niet steekt als de bijen niet worden bedreigd.
Wat de imker doet met de bijenzwerm?
Als er – zoals in de boomgaard – een bijenzwerm is, schept de imker de zwerm met een net. Of hij (of zij) verzint een veilig alternatief, zoals we in de boomgaard hebben gedaan. Deze bijen stopt de imker in een nieuwe kast: nu heeft hij twee volken in plaats van één. Deze zwerm zwermt dit jaar dan niet meer.
Ziet u een zwerm in de boomgaard?
Neemt u dan even contact op met de bijenvereniging. Wij zorgen ervoor dat één van de imkers de zwerm in een bijenkast plaatst.